|
?úéðøãåîèñåô äëôäî :òãéî úééâåìåðëè .1
éúåäî éôåñåìéôå éúåáøú éåðéù úâöééî éìèéâéãä òãéîä úééâåìåðëè åéô ìòù ïåéòøä ,øåùòë éðôì ãò
úåìéä÷î íé÷ìç åîë ,úéâåìåðëè úåáéùç úåìòá íà íâ ,úåéøèåæàå úåðè÷ úåöåá÷ ìù ïúìçð äéä
áùçî éúøùì éåðéë ,bulletin board system ìù úåáéú éùàø) BBS-ä éùîúùî åà íéø÷àää
åçúôúä ïáéáñùå ,íãåî úåòöîàá íéöá÷ íäî ãéøåäìå úåìòäì åìëé íééîéðåðà íéùîúùîù íééèøô
,"íéèñéôåèåà-øáééñ" ïúåðëì øùôàù ,äìàë úåöåá÷ .(íéðåîùä úåðù êìäîá úåéúøúçî úåìéä÷
åðééçá éøùôà íåçú ìë èòîë (øôùì ,íöòáå) úåðùì áåø÷á äãéúò äùãçä äéâåìåðëèäù åðéîàä
ìò ,åðìù úåäæä úòãåú ìòå åðôåâ úà åðúñéôú ìò ìåçì íéøåîà åéä äìàë íééåðéù .åðîìåò úô÷ùäáå
úåéãåñé úåðçáä ìòå ,úåéîåàì úåìùîî ìù ïúåëîñ ìò ,äìëìëä é÷åç ìò ,äéúåøãâäå äãåáòä éàðú
.ïåéîãå úåàéöî ïéá óà åà ,÷çùîå úåðéöø ïéá ,íéãìéì íéøâåáî ïéá ,äéøôéøôì æëøî ïéá äðçáää åîë
âùåî .úéðåîä úåáäìúä øøåòìå äöåàú ñåôúì òãéîä úééâåìåðëè äìçä ,1995 úåáéáñá ,æàå
ìò íéðåéìéî êåôùì íéðëåî åéä íééðéöø íéòé÷ùîå ,éæëøîä çéùäî éòáè èòîë ÷ìç äùòð øáééñä
é÷åç ïãéò íú éë äîãð äéä òâøì .ùãçä íåçúá ìâø úñéøã íîöòì âéùäì éãë ÷ø íå÷.øáãìë
.áø ïîæ äëøà àì úåáäìúää êà .ìåëä úåðùì äéåôö úîàá òãéîä úééâåìåðëèùå ,íéù÷åðä äìëìëä
éåèéáä ùôåç úà ìéáâäì úåðåéñéð ,íéø÷àä ãâð íé÷åç) úåðåùä úåìùîîä åè÷ðù íééðøîù íéãòö
àì 2000 âàáì éë äãáåòì äååìúðù éâåìåëéñôä è÷ôàä íò ãçé ,(íéù÷åð íéøöåé úåéåëæ é÷åç ,úùøá
åàéáä äìà ìë - íééôìà úðù úìéçúá äéâåìåðëèä úåéðî úìéôð íòå ,úåéúåòîùî úåëìùä íåù åéä
íéðùä ùåìùá åòîùðù íéøåáéãä .òãéîä úééâåìåðëè ìù úéì÷éãøä äëôäîä ïåéòøî úåçëôúäì
íäéøåçàîù øñîä .úàæä úåçëôúää úà øåøéáá íéàèáî "äðùéä äìëìë"ì äøæç ìò úåðåøçàä
÷ø àìà ,êë ìë äìåãâ äëôäî øãâá äðéà éìèéâéãä òãéîä úééâåìåðëè ìåëä úåìëëù ïëúéé éë àåä
ìù úåîéé÷ä úåøâñîä êåúá òîèéú áåø÷áù úéâåìåðëè úåçúôúä ãåò - úîéé÷ äîâî ìù êùîä
.ùòåúîä éðøãåîä áøòîä
ìù äúééìò ,àìù ïéáå úåáäìúäá äéìà íéñçééúîù ïéáù àéä ïàë âéöäì ù÷áî éðàù äðòèä
úåàøì øùôà ,äùòîì .åðìù äáéùçá úåòîùî úìòá äðôî úãå÷ð úâöééî ïëà òãéîä úééâåìåðëè
ìá÷úäù äî ìù íééø÷éò íéðééôàî äîëù íåùî ,éðøãåîèñåô áöîì úéâåìåðëèä äìéá÷îä úà äá
úà éøîâì íéãáàî óà éìåàå ,úéúåòîùî äãéîá äéúåá÷òá íéðúùî úéðøãåî íìåò úô÷ùäë
áéáñ äáø äãéîá äáöåò úéðøãåîä úéáøòîä äáéùçäù àéä äæ êøåöì äáåùçä äãå÷ðä .íúåô÷ú
,íåéë .íééîùâ íéîöòì úåñçåéîä úåðåëúî íúàøùä úà åìáé÷ äéðééôàîî íéáøå ,øîåçä âùåî
íééåîéã øâàîå äàøùä øå÷î :äîåã ãé÷ôú äìãâå úëìåä äãéîá àìîî òãéîä âùåî ,úàæ úîåòì
íéúééöî òãéîå øîåç éë äãáåòá äðåîè äæä éåðéùä ìù åúåòîùî .íéðåù íéîåçúá äáùçîä øåáò
åáù ,éúåäî éåðéùî ÷ìç àåä íåéë åì íéãò åðàù êéìäúä éë ïëúéé ,êëéôì .úéìëúá íéðåù íé÷åçì
úà íéðôî ,øîåçä ìù åéúåðåëúî íúàøùä úà íéáàåùù ,úéðøãåîä äáùçîä ìù íéçðîä íéììëä
.òãéî ìù íéùãç íééðøãåîèñåô íéììë úáåèì íîå÷î
äøáç ,äìëìë ,äéâåìåðëè :òãéîå øîåç .2
,íéáø íéîåçú éðô ìò äòøúùä úéðøãåîä úéáøòîä íìåòä úô÷ùäá øîåçä âùåî ìù åúåéæëøî
úåîâîä úà ïàë øéëæäì øùôà .åæì åæ úåòîùî å÷éðòäå åæ úà åæ å÷æéç úåìéá÷î úåéåçúôúä íäáù
.ïúàøùä úà äæ âùåîî åáàùùå "éæëøîä íøæ"ì úåëééùù úåéðøãåîä
.úéøîåç úåàéöîá ÷ø äøéëîä ,úéèñéìàéøèî úåéðåìéç - äéôåñåìéô
.åìåë òãîì äàøùä øå÷î äùîéùù ä÷éðëîä ø÷éòá ,øîåçä òãî - òãî
.øåèé÷ òåðîå éðëî ïåòù ìùîì ,úåéøîåç úåðåëî - äéâåìåðëè
.íééðøîåçä äéëøò ìò úéèñéìèéô÷ä úåðâøåáä úééìò - äìëìë-åéöåñ
éðôì ãò .úéããä íäéðéá íéøåù÷ä ,äìëìëäå äéâåìåðëèä éîåçúá ùçøúî íåéë øúåéá èìåáä éåðéùä
:úåéåìéòô éúùá ø÷éòá úéðøãåîä äéâåìåðëèä ä÷ñò íéøåùò äîë
.(íéøöåî øåöéé) íéùãç íéáëøäìå úåøåöì øîåçä áåöéò .1
.(äìáåúå äøåáçú) åäðùîì ãçà íå÷îî øîåç éôåâ úææä .2
éðùá äìòô ñåôãä úééâåìåðëè ,äîâåãì .úåòîùî éáø êà íéèòî ììëä ïî íéàöåé äîë êëì åéä
äúéä úéúåòîùîä íúìåëúù ãåòá ,(øîåç) øééð ìò åñôãåä íîöò íéøôñä :íéìéá÷î íéøåùéî
àìù èòîë éøîåç øöåîë øôñ ìù åëøòìù äãáåòá úàèáúî åæ äîâåã ìù äúåáëøåî .(òãéî) èñ÷è
õéôäìå êåøëì ,ñéôãäì êøåöä) éøîåçä èáéää ,úåøçà íéìîá .òãéî ìù øöåîë åëøòì øù÷ äéä
àìù èòîëå ,äðå÷äå øåàì àéöåîä ,øáçîä ïéáù íééìëìëä íéñçéä úà òá÷ (øééð ìù úåðåéìéâ
.úéìëìë úåáéùç íäì ùéù íéðééðòá íâ úåñéôúå úåòã úåðùì øôñä ìù éøùôàä åçåëî òôùåä
úåáéáñá éìîùçä óøâìèä úàöîäá äìçäù ,úéðåøè÷ìàä úøåù÷úä úééâåìåðëè àåä óñåð âéøç
íã÷åî éåèéá úéðåøè÷ìàä úøåù÷úá úåàøì øùôà ,ïàë íéùîúùî åðà äáù äôùá íìåà .1850
úéøîåçä äéâåìåðëèä ìù éðééôåà øöåú øùàî øúåé òãéîä úééâåìåðëè ìù éðøãåîèñåôä ïãéòì
.úéðøãåîä
ïåáùç ìò úàæå ,øúåé éæëøî äùòð íéðåù íéøöåî ìù òãéîä èáéäù àåä ïàë éúåòîùîä éåðéùä
ãåòá ,äéöá÷ ìù òãéîä äðáîá éåìú ,ìùîì ,áùçî úðëåú ìù éøçñîä äëøò .éøîåçä èáéää
ãåâéðá úàæå) úéìëìë úåòîùî íåù ïéà èðøèðéàä êøã åà øåèéì÷ú ìò úöôåî äðëåúä íà äìàùì
øùôà .äæä éåðéùäî íéòôùåî íééôåàá íééøîåç íäù íéøöåî åìéôà .(åðøëæäù ñôãåîä øôñì èìåá
.úéìàåèøéå äöéô ìåëàì øùôà éà :éøîåç úåéäì áééç äìù éôåñä øöåîäù ,äééøöéô ìò ìùîì áåùçì
çå÷éôì úùîùîù äðëåúä) òãéî éøöåî úøæòá äöéôä øåöéé êéìäú ìù úåàðä ïåâøàä ,úàæ íò ãçé
êøã ïéîæäì úåøùôàä ,çå÷ìä úéáì ãò úåéåçéìùäå øåöééä úåñéå ,úåéðáâòäå äèéçä ú÷ôñà ìò
ìù úéìëìëä äúçìöäá øúåéá òéøëîä áéëøîì úåøéäîá äùòðå êìåä (èðøèðéàä åà ïåôìèä
.äééøöéôä
íéîåçú ìò íâ ïéø÷î òãéîä úééâåìåðëè úììåçîù éåðéùä ,äæ âåñî íééìëìë-åðëè íéèáéäì øáòî
àìéîù éæëøîä ãé÷ôúä úà ,ìùîì ,ïééöì øùôà .äøáçáå òãîá ,úéôåñåìéôä äáéùçá øúåé íéáçø
úåäæ éøñçå íééñéñá øîåç é÷ìçî áëøåîä ,éðëîä ïåòùä éåîéã íéðåùä úåìéòôäå äáùçîä éîåçúá
äàøùä øå÷î ùîéù äæ éåîéã .ùàøî íééåôö íééèîéúî íé÷åç éôì äæ ìò äæ íéìòåôù ,úéãåçéé
ãòå ,ñàìÌôì ìù úéèñéðëîä òãîä úñéôúå èøà÷ã ìù úéðëîä äéôåñåìéôäî ,íéðåù íéîåçúá
íéùåîéùä .íééøîåçä åéáéëøîì íãàä óåâ úà ú÷øôîä úéðøãåîä äàåôøì åà úåððëåúî íéøòì
íìåòä úà åøöéù íéôòåñîä íéøù÷ä úùø úà íéàèáî ,åøå÷îá éâåìåðëè àåäù ,äæ éåîéãá åùòðù
íâù äçéèáî íéøù÷ úùø äúåà ,åéôåàá äðúùî éâåìåðëèä éåîéãä øùàë ,úòë .éðøãåîä ùòåúîä
òãéî ìù úåéèððéîåãì øîåç ìù úåéèððéîåãî øáòîä ,úåøçà íéìîá .êëî åòôùåé íéøçà íéîåçú
.äáøäá áçø íô÷éäù íééåðéùì äàøùä øå÷îëå éåèéá éòöîàë ùîùî äìëìëäå äéâåìåðëèä éîåçúá
ìãáä ùé ïäáù úåéèø÷ðå÷ úåãå÷ð ìù úåàîâåã ùåìù ïàë àéáð ,åæä äòôùää úà ùéçîäì éãë
íìåà .íéðåù íéîåçúá äæ ìãáä ìù úåòôùääî äîë äðîðå ,òãéîä é÷åçå øîåçä é÷åç ïéá éúåòîùî
,(äéäú øùà øáãä úåòîùî äéäú) "àåäù úåîë" øîåçä ìò ïàë øáåãî àì éë ùéâãäì ùé ,úéùàø
íéøåîà íéøáãäù ìëë ,éøäù) úéðøãåîä äôå÷úä áåø êøåàì ñôúð àåäù éôë øîåçä âùåî ìò àìà
úåàéöî àìå åðìù äñéôúä àåä òáå÷ù äî ,éæëøî éåîéãå äàøùä øå÷îë øîåçä ìù åëøò éáâì
úà åðéù íéøùòä äàîäî úåéì÷éæéô úåéìâú ,úåãå÷ðä ùåìù ìëá ,äùòîì .(éäùìë "úéáéè÷ééáåà"
.íéðùéä íééåîéãä ìù íúåô÷ú éáâì íééðéöø úå÷ôñ äìòîù ïôåàá øîåçä úñéôú
.íéðåù íéîåçúá íéâùåî ïéá úéããää úåìúä ìù óñåð èáéä ïàë úåàøì øùôà ,øúåé äáçø äééàøá
úåùãç äééàø úåéååæ ìå÷ùì íåéë íéðëåî åðà ,íééúøáçäå íééúåáøúä ,íééâåìåðëèä íééåðéùä úåá÷òá
äôùäî úåòáåðù úåéìâúä æàå ,çúôúäì äùãç úéòãî äôùì úøùôàî åæä úåðåëðä .øîåçä ìò
åéäé àáä øåãáù àéä äàöåúä .ïçåøá äì úåáåø÷ù úåéúåáøúä úåîâîä úà úå÷æçîå úåññáî åæä
úà øúåé ãåò íã÷éù äî ,äðîî äìåòù íéâùåîä úëøòîå åæä äôùä éçðåîá åáùçéù íéùðà øúåé
èáî úãå÷ðî .äìéìç øæåçå ,äùãçä äôùä çåø úà íéîàåúä íéðååéëá éòãîä ø÷çîäå äéâåìåðëèä
úéðøãåîä íìåòä úðåîú ìù äúééìòì íðîæá åàéáä äìàë úéããä úåìú éøù÷ù ïåòèì øùôà ,åæ
íä úòëù ãåòá ,éæëøî ãé÷ôú àìéî øîåçä éåîéã äáùå ,íãå÷ åðééöù íéðåùä äéèáéä ìò úéòãî
.úøçà äðåîúá äìù äôìçäå éåðéùì íéìòåô
ìãáää ìò òéáöð úåàáä úåàîâåãäî úçà ìëá ,äìàë íééããä íéøù÷ ìò éðåùàø âùåî ìá÷ì éãë
ìù äøáçá íéùçøúîä íéëéìäúì úåòâåðä úåëìùä äîë øéëæð ,òãéîå øîåç ïéá íééñéñáä íéììëá
.íéøùòä äàîä ìù ä÷éæéôá úåîéàúîä úåìéá÷îì ñçééúðå ,åðéîé
éîöò ìåôëù úîåòì øåîéù .3
øàùéú øîåç ìù úîéåñî úåîë :øåîéùä ÷åç àåä íéé÷î éñì÷ä øîåçä âùåîù øúåéá éñéñáä ÷åçä
åëôäé àì íìåòì ãçà èòå áäæ ìù úçà äéé÷ðåà ,äèéç ìù ãçà íøâåìé÷ ,ìùîì .úåîë äúåà íìåòì
,íéîéàúîä íéàðúáå äáéáñá .äîöò úà ìôëùìå ÷éúòäì äìåëé òãéî úñéô ,êëì ãåâéðá .íééðùì
òãéî õáå÷ åà éðåøè÷ìà úøùøù áúëî ,áùçî ñåøéå åà éâåìåéá ñåøéå ,úåìéëø úñéô åà äçéãá
íéáùçî åà íéôåâ ,úåçåî ìù áø øôñîá äøäî ãò åòéôåé íäî íé÷úåòå ,ìôëúùäì íéìåëé éìèéâéã
.äæì äæ íéøùå÷îä
ãéîú ãçà èò íà ."ùåëø"å "úÌåìòá" íéâùåîì íéðúåð åðàù úåøãâäì éæëøî àåä øîåçä øåîéù ïåéòø
íéìòá úéðîæ-åá úåéäì åðéðù íéìåëé åððéà :êì åà éì åà êééù úåéäì ìåëé àåäù éøä ,ãçà èò øàùð
åîë äáø äãéîá íéâäðúî íééøîåç íéøöåîå øîåç ìù úåéåîë ,äæ ïáåîá .õôçä åúåà ìù íééãòìá
äúåà ïëìå ,íéîðåã éðùì êåôäé àì íìåòì ò÷ø÷ íðåã :øåîéù ÷åçì íéúééöî íä íâù ,ò÷ø÷ éçèù
úéúøåñîä äøáçä íìåà .íéðåù íéìòá éðùì úéãòìáå úéðîæ-åá êééúùäì äìåëé äðéà ò÷ø÷ úñéô
íò éëøò-áø øù÷ éåèéáì íéáëøåî íéðåðâðî äçúéô (íééðéáä éîé ìù úéìãåàéôä äøáçä åîë)
ìòåôá äéìò éçå äúåà ãáòîù äæå äìù íéìòáä àåäù äæ ,äéìò úåðåáéø åì ùéù äæ øùàë ,äîãàä
úéèððéîåã äëôäù íééøîåç íéøöåî ìò úåìòáä ,êëì ãåâéðá .íéðåù íéùðà äùåìù úåéäì íéìåëé
÷åç ïëìå ,úéëøò-ãç àéä (úåìçðìå äîãàì éúøåñîä øù÷ä éðô ìò) úéðøãåîä úéðâøåáä äøáçá
.åúåô÷ú ìëá äá àèáúî øîåçä øåîéù
íéâùåîá éåðéù ìò ïë íà æîøî åîöò úà ìôëùîù òãéîì øåîéù ÷åç íéé÷îä øîåçî øáòîä
íéøöåîä íåçúá íåéë úìòåô úàæä äòôåúä úà úåàøì øùôàå ,ùåëøå úåìòá ìù íééñéñáä
äðëåúä éãéâàúå úåéúøåñîä ä÷éæåîä úåøáç éãéá úåòîùåîä úåðòèä úçà ,äîâåãì .íééìèéâéãä
("úéèàøéô ä÷úòä" ,äðåëî øáãäù éôë åà) íééìèéâéã íéøöåî ìù íðéç ä÷úòäù àéä íéìåãâä
åäùî ç÷åì äúà äáù äìåòôá øáåãî ,íéø÷îä éðùá :íééøîåç íéøöåî ìù äáðâì ïéèåìçì äìå÷ù
àéä íééìèéâéã íéøöåî ìù úåùø àìì ä÷úòä ,êëéôì .êìùì åúåà êåôäì äñðîå øçà åäùéîì êééùù
ìù úåéùîîä úåéìëìëä úåëìùäá äéåìú äðéà úàæä úéñéñáä úéøñåîä äãîòäå ,éøñåî àì äùòî
.ä÷úòää äùòî
íéé÷îä øîåç ïéáù éúåäîä ìãáää úà ïåáùçá íéàéáîùë äáø äãéîá úùìçð åæë úéøñåî äðòè
.åúåà ãéñôé çøëäá àåä ,èò åäùéîì ç÷à íà ,äîâåãì .åîöò úà ìôëùîù òãéî ïéáì øåîéù ÷åç
äéìòá ìù åúìåëéå úéøå÷îä äðëåúä ìù úåéìðåéö÷ðåôä ,åäùéî ìù åúåìòááù äðëåú ÷éúòà íà êà
,ïåéòø éðîî ìá÷îù éî" ,ïåñøô'â ñîåú úà èèöì íà .êë íåùî åòâôéé çøëäá àì äá ùîúùäì
øåà ìá÷î éìù éøðá åøð úà ÷éìãîù éîù éôë ÷åéãá ;éìù åæ úà úéçôäì éìáî åîöòì äéçðä ìá÷î
".éúåà êéùçäì éìáî
äîâåã .éøå÷îä íäéìòáì íëøò úà äìòî åìéôà íééìèéâéã íéøöåî ú÷úòä íéáø íéø÷îá ,äùòîì
÷úåò ìë éæà ,ùåîéùá äðëåúä ìù øúåé íéáø íé÷úåò íéîéé÷ù ìëë :úøåù÷ú úðëåú àéä úéðééôåà
äìåëé íðéç äöôä ,íéøçà íéø÷îá .äìåò åëøò ïëìå ,íéùîúùî øúåé íò øù÷ úøéöéì ùîùì ìåëé
÷ååéù" äðåëîù äî ñéñáá ãîåòù ïåéòøä ÷åéãá åäæ .åäùìë âúåî ÷ååéùì äîöåò áø éòöîà úåéäì
äòôåúì .äðëåú ìù ("åîã") äîâåã úñøéâ ìù íðéç äöôää åà ,(icq úðëåú ìù äø÷îá åîë) "éìàøéå
.íééøîåç íéøöåî ìò åà ò÷ø÷ ìò úåìòáä éîåçúá úåìéá÷î èòîë ïéà úàæä
úìåëé ,"ñôà íåëñ" é÷çùî ìù íéçðåîá äáéùç åãéìåä øîåçäå ò÷ø÷ä øåîéù ãåòá ,êëì íàúäá
äáðâù êëì äáéñä ."íéçöðî íìåë" íäáù íéáöî ùôçì åðúåà úããåòî òãéîä ìù éîöòä ìåôëùä
ìù éøå÷îä íéìòáì ãñôäå áðâì çååø çøëäá ïàë ùéù àéä éøñåî éúìá äùòî àéä éøîåç øöåî ìù
éðîî áðåâù éî :êôäúî óà íéîòôìå ìèáúî äæä çøëää ,òãéî éøöåî ìù äø÷îá íìåà .øöåîä
úåìòá ìù ïåéòøä íöò ìò éøîâì øúååì ùé äéô ìòù ,úéðåöé÷ä äñéôúì êëá ïååëúî éððéà .éúåà õéôî
.ä÷éæåîå úåðëåú ìù íðéç úöôä ìò äìáâää éòöîà ìë úà ìèáì êéøöù åà ,íééìèéâéã íéñëð ìò
ìéãáäì éìåà ùé éë íà) íúøéöé éøô ìù ìåôëùå äöôäì íäì íéàøðä íéàðú òåá÷ì íéùðà ìù íúåëæ
íò .(ä÷ôää úåøáç ïéáì íéà÷éæåî ïéá ìùîì åîë ,úåéåëæä éìòá ïéáì íééúéîàä íéøöåéä ïéá ïàë
äáðâå úåìòá ìù úåéøñåî úåñéôú úéèåîåèåà ìéçäì øùôàî åðéà òãéîå øîåç ïéá ìãáää ,úàæ
òãéîì øîúùî øîåç ïéáù íééúåäîä íéìãáää úà ïåáùçá àéáäì éìáî ,äæä ùãçä øù÷äá
.åîöò úà ìôëùîù
áåùç øàùð øåîéù é÷åç ìù ïåéòøä íöòù ãåòá ,íéøùòä äàîä ìù ä÷éæéôá úåìéá÷îì øùàá
ïééèùðééà ìù úåñçéä úøåúá ,úéùàø .øúåé áëøåî êôä øîåçä øåîéù ÷åç ìù åãîòîù éøä ,éæëøîå
.åúåô÷ú úà ãáéà åîöòìùë øîåçä øåîéù ïëìå ,äéâøðà ìù éåèéá àìà äðéà (äñîä) øîåçä úåîë
ìãåâ åäæå ,òð åðéà àåä øùàë úããîðä ,åìù "äçåðîä úñî" ìò øîåù ïééãò øîåç ÷é÷ìç ìë ,íðîà
åà) øúåé äìåãâ äçåðî úñî éìòá íé÷é÷ìç äîëì ÷øôúäì ìåëé úåøéäîá òðù ÷é÷ìç íìåà .òåá÷
íé÷é÷ìç" íéòéôåî íééèðåå÷ä úåãùä úøåúá ,úéðù .(øîåçì úëôåä äòåðúä úééâøðà ,úåøçà íéìîá
÷åç úà íéøôî äìàä íé÷é÷ìçä .åëåúì áåù íéîìòð ãééîå éì÷éæéôä ÷éøä êåúî íéøöåðä "íééìàåèøéå
úåìâì úøùôàî äðéà íéèðåå÷ä úøåú ìù úåàãååä-éàù äøéòæ äãéîá íìåà ,äéâøðàäå øîåçä øåîéù
ä÷åçøä ä÷éîðéãåîøúä) úåùãç úåéì÷éæéô úåøåú åçúôúä úåðåøçàä íéðùá ,úéùéìù .éåñéðá
úà úåðôîä (êìéàå íéðåîùä úåðùî úåáëøåîä úåëøòîä úøåúå ,ïé'æåâéøô äéìéà ìù ì÷ùî éååéùî
éîðéãå éúøéöé éåîéã úåâéöî êëáå ,úåðåù úåëøòîá òãéîå øãñ ìù úéðèðåôñ äøéöéì áìä úîåùú
.øåîéùä é÷åç ìù äù÷åðä úåéèèñä ãâðë
ùîúùîá-úåìú úîåòì úåéáéè÷ééáåà .4
úåðåëú ìù úëøòî øéãâäì øùôàù ïåéòøä ìò äññáúä úéðøãåîä úéì÷éæéôä äáéùçä
ïòèîä åà åúñî ,íéåñî íöò ìù úéøèîåàéâä äøåöä ,äîâåãì .íééîùâ íéôåâ øåáò úåéáéè÷ééáåà
.éùåðàä äôåöä úåððåáúäá úåéåìú ïðéàå "àåäù úåîë" íöòì úåëééùä úåðåëúë åáùçð åìù éìîùçä
úåðåëú éô ìò øîåçä øåàéúù àéä ,éðøãåîä òãîá ãåñé ïåø÷éòì äëôäå ,ïàëî äøæâðù äð÷ñîä
éúéîàä øåàéúä àéä úåéáéè÷ééáåàä øîåçä úåðåëú ìù äàìîä äîéùøäùå ,éáéè÷ééáåà àåä äìàë
úåàéöîä úà äàø àì íìåòî ùéàù íåùî) äéö÷éôá øáåãî äéä ,íðîà .úåàéöîä ìù èìçåîäå
äùîéù åæä äéö÷éôä ,øåîàë íìåà .(åìù úéãåçééä äñéôúäî ÷úåðîá øîåìë ,éáéè÷ééáåà ïôåàá
.úéòãîä íìåòä úðåîúì ñéñáë
,úéáéè÷ééáåà úåàéöî ìù (úéáéè÷éô íà íâ) äðåîú åáéáñ úåðáì íéìåëé åðàù øîåçä âùåîì ãåâéðá
äìåëé åäùìë øôñ ìù èñ÷èä úàéø÷ ,äîâåãì .åæë äééðá øùôàî åðéà äìéçúëìî òãéîä âùåî
àøå÷ì äéååç íåùå ,øçà àøå÷ì íåîòù ìù úåòù äîë ,ãçà àøå÷ì äîöåò úáøå úáöòî äéååç úåéäì
,êøò áø òãéî ìéëî øôñä ïåùàøä àøå÷ä øåáò .øôñä áúëð äáù äôùä úà ïéáî åðéàù éùéìù
.òãéî íåù âöééî åðéà àåä éùéìùä øåáòù ãåòá
äøãâä úúì äúñéð íéøùòä äàîä ìù íéùéîçä úåðùî ïÉåðàù ìù "òãéîä úøåú" ,íðîà
åäùìë øñî ìù éðøåöä äðáîìå ìãåâì ÷ø úñçééúî úàæä äøãâää êà .òãéîä úåîëì úéáéè÷ééáåà
ãçà õáå÷ âöééîù òãéîä úåîë ïéá ,ìùîì ,ïéçáäì äìåëé äðéà ïåðàù ìù äøãâää .åúåòîùîì àìå
íéèôùî ìù óöø íò éùéìù õáå÷å ,úùôåèî äçéãá ìù éðù õáå÷ ,êøã õøåô éòãî øîàî ìéëîä
ìù úåîë äúåà ìéëäì ïåø÷éòá íéìåëé íúùåìù ïåðàù ìù åúøãâä éô ìò .úåòîùî éøñçå íééàø÷à
úéèðååìø úåéäì ,ìùîì ,äìåëé åæë äøãâä .åúåà ñåçãì úåøùôàäå õáå÷ä ìãåâ éô ìò òá÷ðù ,òãéî
ïëåúì íéñçééúî åðà øùàë íìåà .èðøèðéàä úùøî õáå÷ä úãøåäì ùåøãä ïîæä êùî åîë úåìàùì
ïåùàøä õáå÷äù åðì øåøá ,÷ééåãî ïôåàá úàæ úîëì íéìåëé åððéàù úåøîì éæà ,åúåòîùîìå òãéîä
.òãéî íåù ìéëî åðéà éùéìùäù ãåòá áø òãéî ìéëî
àåä òãéî" ,íéòáùä úåðù úìéçúî ïåñèééá éøåâøâ ìù åúøãâä ñéñáá úãîåòù àéä åæ äðçáä
.(information is a difference which makes a difference) "ìãáää úà äùåòù ìãáä
éà úîø ,øîåìë ,úéìéìù äéôåøèðàë òãéîä úà ïåðàù ìù äøãâäì ñçééúî ïåùàøä "ìãáä"ä
éðååéë ìù åà) øééð ïåéìéâ ìò åéã éîúë ìù ãéçà-àìä øåæéôä ,äîâåãì .éäùìë úëøòîá úåãéçàä
ìù äðåúð úåîë åëåúá ïéôöäì ìåëéù "ìãáä" íä (è÷ñéã ìù çèùî éðô ìò úåìå÷ìåî ìù èåðâîä
úà åìéáùá úåùòì" ,åäùéî ìò òéôùäì íéëéøö íä ,òãéî úîàá åéäé åéãä éîúëù éãë êà .òãéî
,íåéë åì àåø÷ì âåäðù éôë åà) àøå÷ä øåáò úåòîùî íäì úåéäì úáééç ,úåøçà íéìîá ."ìãáää
.("ùîúùîä"
úåñéôú ìù úå÷çøúää ïéáì òãéîì øîåçî øáòîä ïéá äáøé÷ àåöîì øùôà åæ äãå÷ðá
ïåéòøá äøù÷ðù ,úéðøãåîä äéôåñåìéôä .úåàéöîä ìù éáéè÷ééáåàä øåàéúä ïåéòøî úåéðøãåîèñåô
ãåâéðá ."àéäù úåîë" úåàéöîä ìù èìçåîå ãéçé øåàéú àåöîì äù÷éá ,éáéè÷ééáåà éòãî øåàéú ìù
úãå÷ðî ó÷ú íäî úçà ìëù ,úåàéöîä ìù íéøåàéú éåáéøá úìâåã úéðøãåîèñåôä äáéùçä ,êëì
úëôåä úéðøãåîèñåôä äñéôúä íâ ,ïåñèééá ìù òãéîä úøãâäì äîåãá ,êëéôì .øçà äôåö ìù åèáî
.ùîúùî-úéåìúì úåàéöîä úøãâä úà
ùçøúî ùîúùî-ééåìúë íéøáãä úééàø ïéáì "íîöòì íäù éôë" íéøáãá úåã÷îúäî äîåã øáòî
áééç äéä éðøãåîä ïãéòä ìù "äðåëîä ìéòôî" ,äîâåãì .åðéîé ìù úéâåìåðëèä äééùòúä íìåòá
äôöî åððîæ ïá ùîúùîä ,úàæ úîåòì .äìù éñãðää äðáîìå äðåëîä éöåìéàì åîöò úà íéàúäì
éåèéá éãéì àá äæä øáòîä .åìù ùåîéùä úåçåðìå úåéùéàä åéúåôãòäì ãçåéîá íàúåäù øöåîì
àìù ,(mass customization) "úéðåîä äîàúä" åà "ùîúùî ÷ùîî" åîë íéçðåî ìù íúåçéëùá
.íéøåùò äùåìù-íééðù éðôì ùåîéùá åéä
úåéúîìùää ïåéòø éô ìò .íéøùòä äàîä ìù ä÷éæéôá íâ äìéá÷î ùé úåéáéè÷ééáåàä ïãáåàì
úåùé ìù éáéè÷ééáåà øåàéú ïéà íéèðåå÷ä úøåú úøâñîá ,øäåá ñìéð ìù (complementarity)
åðà ,úàæ íå÷îá .÷é÷ìç åà ìâ "úîàá" àåä ïåøè÷ìà íà úòãì øùôà éà :ïåøè÷ìà åîë úéì÷éæéô
ééåñéð øù÷äáå íéåñî äôåö ìù èáîä úãå÷ðî ïåøè÷ìàä ìù íìåää øåàéúä úà ïééöì ÷ø íéìåëé
òéâäì åúøîåé úà ãáéà åðéîéá òãîäù øîåì øùôà ,ä÷éæéôä ìù øúåéá úéñéñáä äîøá ,êë .øãâåî
ìù äôåö-éåìú øåàéúá ÷ôúñäì åðéìò úàæ íå÷îá .úéøîåç úåàéöî ìù éáéè÷ééáåà øåàéúì
.ïåúð òâøá íéîééåñîä åðéëøö ìò úåðòì ìâåñî äæä øåàéúä øùàë ,úåàéöîä
úåéøåùé÷ ìåî äãøôä .5
äøàéú ,19 ä äàîä óåñ ãò òãîá éæëøîä íøæì äëôäù ,úéðåèåéðä ä÷éðëîä ìù íìåòä úðåîú
øåîà äéä éøîåç íöò ìë .äæî äæ éøîâì íúåà ãéøôäì øùôàù íé÷ìç ìù óñåàë øîåçä úà
.íéøçà íéîöòá úåìú éìá ,íãå÷ åðøëæäù úåéáéè÷ééáåàä úåðåëúä úëøòî íò åîöòìùë íéé÷úäì
éùåâ ïéá íéøù÷ä ,åãáì àåäùë íâ éàîöò ïôåàá íéé÷úäì ìåëé äé÷ìçî ãçà ìëù äðåëîì äîåãá
çåë ,äîâåãì .íäî ãçà ìë ìù úåéìàåãéáéãðéàä úåðåëúì íééðùîë åñôúð úéðåèåéðä ä÷éðëîá øîåç
øùôàù úåðåëú äìàå ,áçøîá åìù íå÷îáå óåâ ìë ìù äñîá éåìú íéôåâ éðù ïéá éðåèåðä ãáåëä
.éðùä óåâä ìù åîåé÷î ãøôðá øéãâäì
.äãáì àéäùë úåòîùî íåù ïéà òãéî úñéôì ,äæî äæ äãøôäì íéðúéð åé÷ìçù øîåçä úîåòì
åá ùéù úåéåñçééúäáå ïëì íãå÷ àø÷ù íéøôñá äéåìú íéåñî àøå÷ øåáò øôñ ìù åúåòîùî ,äîâåãì
ãåò ïéà äáù äáéáñá êøò ìë øñç àåä úøåù÷ú úðëåú ìù ããåá ÷úåò .úåøçà úåéúåøôñ úåøéöéì
íà ,åìåë úà àì íà ,åëøò áåø úà ãáàì éåùò èðøèðéà øúà íâ .øù÷úì ìåëé àåä íúéàù íé÷úåò
.íéøçà íéøúàì åá ùéù íéøåùé÷ä ìë å÷úåðé
íìåòä úô÷ùä ìù íééæëøî íéðééôàî äîë ñéñáá äãîò äæî äæ íééøîåç íéîöò ãéøôäì úìåëéä
÷øôì øùôà äúøâñîáù ,úéøîåç äéö÷åãø ìù ïåéòøä úà äããåò àéä ,øàùä ïéá .úéèñéðëîä
åé÷ìçì éðëî ïåòù ÷øôì ,øåîàë ,øùôà .ïúåà íéáéëøîä íé÷ìçì úåáëøåî úåëøòî ïàåìîá
.úëøòîä øàùî åúåà íéããåáîùë åéúåðåëú ìò øîåù ÷ìç ìëù íåùî ,áåù åáéëøäì æàå íééàîöòä
ìù ÷ìç ìë .íééç íéîæéðâøåà íò äøå÷ù äîì äúåà íéãéâðî øùàë ãçåéîá úèìåá åæ äðåëú
ããåá øáéà ,ìùîì ,íéãéøôî íàå ,íéøçàä íé÷ìçä ìù íãå÷ôúáå íîåé÷á ïéèåìçì éåìú íæéðâøåàä
äòáåä úåéçä úåëøòîä ìù åæ äðåëú .åäðáî ìò øåîùìå úåéçì åúìåëé úà ãéî ãáàî àåä óåâä ïî
úåôñåð úåéåëéà åì åñçééùå ,äîìù äãéçéë éáéè÷ìå÷ä íæéðâøåàä úà åðééôàù íééèñéìåä íéâùåîá
åà ,åèñéøà ìù (éúéìëú ïåâøà) "äéëìèðàä" âùåî ,íééç éìòá ìù ùôðä ïåéòø :äøåäè úåéøîåç ãáìî
.19 ä äàîá úéèñéðëî-éèðàäå úéèñéìèéååä äéâåìåéáä ìù "íééçä çåë"
íéøáòîì ìéá÷î úéããä úåéøåùé÷á ïééôàúîä òãéî éâùåîì äãøôäì ïúéðä øîåç ééåîéãî øáòîä
úîééåñî äãéîáå ,íéðåù íéîåçúá úåëøòî ìù éèñéìåääå éúùøä ïééôåà úà íéùéâãîä íéîåã
ìù åîåìç ,úéðøãåîèñåôä äáéùçá ,äîâåãì .úåéç úåëøòî ìù íééðâøåà íééåîéãì äøæç íâ íéâöééî
úùø ìù ïåéòøá óìçåä åîöò éðôá úåòîùî íäî ãçà ìëìù "íéðçáåîå íéøåøá íéâùåî" ìò èøà÷ã
äìåòù øåëéðä úùåçú .äîìùä úùøä øù÷äá åúåòîùî úà ìá÷î íäî ãçà ìëù ,íéâùåî
úåéåäæá ïééðò ìù ùãçî äééìòì íåéë äìéáåî éîåðåèåà ìàåãéáéãðéàë íãà ìù éðøãåîä ïåéòøäî
íééåîéã ìù úåòôùäå úåéèñéìåä úåùéâ ,äáéáñä úåëéà åà äàåôøä éîåçúá .úåéèáùå úåéáéè÷ìå÷
íæéðâøåàë äìåë äîãàä úà äàåøä "äéàâ úøòùä" åà ,úéôåìçä äàåôøä úåèéù åîë) íééðâøåà
,úéðøãåîä úéòãîä äàåôøä ìù úéèñéðëîä íìåòä úðåîúá íéøñåç àìîì éãë ùãçî úåìåò (ãçà
.íééúáéáñ íéè÷ééåøô ìù øù÷äî-÷úåðîäå éðúìòåúä ïåðëúá åà
úåìúä ,íéèðåå÷ä úøåúá .úéðøãåîä ä÷éæéôá úåìéá÷î àåöîì øùôà ïàë íâ ,úåîãå÷ä úåãå÷ðá åîë
,(nonseparability) "úåéúãøôä-éà" íùä úà ùøåôîá äìáé÷ óà íéðåù íé÷é÷ìç ïéá úéããää
ïäáù ,"ìá ïåéååù-éà" åà "ïæåø-é÷ñìåãåô-ïééèùðééà ñ÷åãøô" åîë úåàîâåãá éæëøî ïåéã àùåðì äëôäå
úøåúá íâ .åðîî ìåãâ ÷çøîá àöîðä øçà ÷é÷ìçì äøå÷ù äîî ìåëéáë òôùåî ãçà ÷é÷ìç
êåúî (emerge) úåìåòä úåéáéè÷ìå÷ úåðåëú àåä ïåéãä ã÷åî ,íãå÷ åðøëæäù úåáëøåîä úåëøòîä
,ãøôðá áéëøî ìë ìù úåðåëúì ïúåà ÷øôì øùôà éàùå ,íééìàåãéáéãðéà íéáéëøî ïéá íéøù÷ä úùø
.áöò éàú ìù úùøá äååäúîä øãñä åà íéìîð ìéáù ìù úìëùåîä úåâäðúää åîë
íåëéñ .6
äáùçî éëøã íéããåòîå ,íéðåù íé÷åçì íéúééöî òãéîå øîåç ïäáù úåàîâåã ùåìù äøö÷á åðø÷ñ
êà ,ãøôðá äãå÷ð ìëá ã÷îúä ïàë ïåéãä ,óñåðá .úåøçà úåàîâåã ìò áåùçì ,ïáåîë ,øùôà .úåðåù
.úåãå÷ð äîë ìù áåìéùá íéëåøë íåéë ùçøúîù äîì íéøåù÷ä òãéî ìù íéáåùçå íéáø íéðééôàî
÷ø àì úéúééòá àéä òãéî éøöåî ìò íéøöåé úåéåëæ åîë úåìòá éâùåî ìù úéòîùî-ãç äìçä ,äîâåãì
,úåéåçúôúäå úåéöèåî øåáòì íéìåëé íîöò úà íéìôëùîä òãéî éèéøô .åìù øåîéùä-éà ììâá
äãéîá òôùåî ìåëéáë-éøå÷î ïåéòø âéöîä íãà .ùãç åäùî úøéöéì íéøçà íéèéøô íò áìúùäìå
òãéî ìù äãøôää-éàå úåéøåùé÷ä úðåëú æàå ,ïëì íãå÷ òéîèäå èì÷ù íéøçà úåðåéòøî äáø
äî" ïéáì "éúéðéùå íéøçàî éúç÷ìù äî" ïéá éøîâì ìéãáäì øùôà éà íéáø íéø÷îáù äòîùî
àéä òãéî éèéøô ìò úéëøò-ãç úÌåìòá ìù äøãâä ,åæ äáéñî ."éìùî úéøå÷î äîåøúë éúôñåäù
.íééøîåç íéîöò ìò úåìòá øùàî øúåé äáøä úéúééòá
úåøãâä úà äáø äãéîá åáéúëä úéèñéðëîä äñéôúä ìù øîåçä ééåîéã ,äìà úåàîâåãá åðéàøù éôë
òãéîì øîåçî øáòîä .úéðøãåîä äôå÷úá "úòãä ìò äìòé àìù äî"å "åéìàî ïáåî àåäù äî"
íéðéø÷îä íééåðéù íò ,úåéúáùçî úåëôäî ìù äîìù äøåù øùáì àåôà ìåëé éæëøî íééåîéã øå÷îë
é÷ìç ïôåàá úåçôì øàúì øùôà ïäìù éôåàä úàùå ,úåìéòôå äáùçî ìù íéðåùå íéáø íéîåçú ìò
øùôà úàæ ìëá éìåà ,åæë èáî úãå÷ðî .úéðøãåîèñåôä äáéùçä ìù íéùãçä íéâùåîä úåòöîàá
ìòù ,íãå÷ä íåéðìéîäî "íéèñéôåèåà-øáééñä" ìù úéáéèéàåèðéàä íúùåçúá íééåñî ÷ãö úåàøì
úåáøúáå äøáçá éîåçú-áøå éììë éåðéù åäùæéà (úô÷ùî éìåà åà) úøùáî òãéîä úééâåìåðëè äéô
.åðéîé ìù
|
